پایگاه تحلیلی الوقت - پس از سالها حبس در زندانهای اشغالگران اسرائیلی، دهها اسیر فلسطینی که به حبس ابد محکوم شده بودند، سرانجام آزاد شدند. آزادی این زندانیان در چارچوب تبادل مبادله زندانیان میان رژیم صهیونیستی و نیروهای مقاومت حماس صورت گرفته است. مبادله اسرا میان نیروهای فلسطینی و اسرائیلی پس از آن صورت میگیرد که صهیونیستها در نتیجه 2 سال جنگ علیه غزه نتوانستند اسرای موردنظر خود را به طور کامل آزاد کنند و سرانجام به ناگزیر با پذیرش آتش بس تن به مذاکره و مبادله اسرا با مقاومت فلسین دادند.
آزادی اسرای فلسطینی به عدد و رقم
منابع فلسطینی اعلام کردند که طی دو سال گذشته، موفق به آزادی بسیاری از اسرای خود شدهاند. آمار آزادی اسرای فلسطینی در طول جنگ غزه به شرح ذیل است:
۳ توافق: تعداد توافقات انجام شده تبادل اسرا در جریان 2 سال نبرد غزه از سوی مقاومت حماس و نیروهای اشغالگر
۳۹۸۵ اسیر فلسطینی: مجموع اسرای آزاد شده فلسطینی در جریان دو سال جنگ غزه و در نتیجه 3 توافق
۱۹۶۸ اسیر فلسطینی: آمار نهایی اسرای آزاد شده فلسطینی در مرحله سوم همزمان با اجلاس شرم الشیخ با تائید اداره کل زندانهای رژیم صهیونیستی
۴۸۶ اسیر: آزادی اسرایی که دارای احکام حبس ابد بودهاند
۳۱۹ اسیر: آزادی اسرایی که دارای احکام طولانی مدت بودهاند
۲۹۷ اسیر: اسرایی که کودک بودهاند
۱۱۴ اسیر: اسرایی که از زنان فلسطینی بودهاند
۳۳ اسیر: اسرای کودک و یا زن با احتمال دریافت حکم زندان ابد و یا احکام طولانی مدت حبس
۲۷۲۴ اسیر: آمار اسرای آزاد شده از اهالی نوار غزه که پس از ۷ اکتبر توسط اشغالگران صهیونیست زندانی شدند.
شکست روایت نتانیاهو
با اجرای فاز اول توافق آتشبس غزه در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵، که شامل عقبنشینی نیروهای اسرائیلی از بخشی از غزه، آزادسازی ۲۰ اسیر اسرائیلی و حدود ۲۰۰۰ زندانی فلسطینی شد، جنگ دوساله غزه به صورت موقت پایان یافت. این توافق، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی را در موقعیت سیاسی پیچیدهای قرار داده است. از یک سو، او توافق را پیروزی دیپلماتیک میخواند؛ اما واقعیت این است که کارزار نظامی گسترده او پس از دو سال جنگ بینتیجه و دادن تلفات بسیار از رسیدن به اهداف اصلی خود یعنی آزادی گروگانها و نابودی کامل حماس ناکام ماند و در نهایت مجبور شد تا با حماسی که به دنبال نابودی آن بود بر سر میز مذاکره و توافق بنشیند.
از سوی دیگر او همچنین با فشارهای داخلی ناشی از اختلافات ائتلافی، تحقیقات مرتبط با بررسی عوامل شکست ۷ اکتبر ۲۰۲۳، پرونده محاکمه قضائی، احیا شدن درگیریهای سیاسی پیش از جنگ در غزه و انتخابات پیش رو مواجه است.
در واقع نتانیاهو دیگر به بهانه جنگ و مسائل امنیتی قادر به فرار از بسیاری از موضوعات نخواهد بود و با پایان نبرد در غزه، نخست وزیر این رژیم باید خود را آماده استقبال از امواج تحولات داخلی کند.
روایت اسرا
در میان زندانیان محکوم به حبس ابد که طعم آزادی را چشیدند، چهار زندانی روایت دوران اسارت خود را با الجزیره مطرح کردهاند که در ادامه بدانها خواهیم پرداخت:
سمیر ابونیمه: آزادی پس از ۳۹ سال
وقتی سمیر ابونعمه در سال ۱۹۸۶ دستگیر شد، مردی ۲۶ ساله با مدرک لیسانس در رشته مدیریت هتل بود. او همچنین مبارزی در صفوف جنبش فتح و عضو یک هسته نظامی بود که به عنوان بخشی از یک سری حملات علیه نیروهای اشغالگر فعالیت میکرد. دستگیری او پس از بازجوییهای سخت در زندان المسکوبیه در بیت المقدس انجام و وی به حبس ابد محکوم شد. در طول اسارت، او بین زندانهای مختلف جابجا میشد، در اعتصاب غذا شرکت میکرد و در فعالیت جنبش زندانیان مشارکت داشت.
او از بیماریهای متعددی رنج میبرد و شش عمل جراحی در زندان انجام داد، اما هرگز آزاد نشد . سمیر در طول بازداشت، مادر و سه خواهر و برادرش را از دست داد، بدون اینکه اجازه ملاقات یا خداحافظی با آنها را داشته باشد. برادرش ولید در شبی که او در سال ۲۰۱۶ برای ملاقات با او آماده میشد، درگذشت و مادرش تا زمان مرگ منتظر او ماند، اما او به تازگی و پس از ۳۹ سال اسارت به خانه بازگشته است.
محمود عیسی: نخبه نظامی
محمود موسی عیسی فقط یک زندانی فلسطینی نبود، بلکه الگوی بینظیری از یک مبارز روشنفکر بود که یکی از برجستهترین تجربیات فکری و سازمانی را در میان زندانیان داشت. عیسی در ۲۱ مه ۱۹۶۸ در شهر آناتا، نزدیک بیت المقدس متولد و در یک خانواده مذهبی بزرگ شد و یکی از اولین مردان جوانی بود که بلافاصله پس از تأسیس گردانهای قسام (شاخه نظامی حماس ) به آن پیوست. در آنجا، او واحد نظامی را تأسیس کرد که بعدها به عنوان واحد ویژه ۱۰۱ شناخته شد. در ۱۳ دسامبر ۱۹۹۲، این واحد، در چارچوب عملیاتی با عنوان «وفاداری به شیخ احمد یاسین »، بنیانگذار و رهبر جنبش مقاومت اسلامی (حماس)، سرباز اسرائیلی به نام نیسیم تولدانو را دستگیر کرد و هدف این عملیات انجام مبادله سرباز اسرائیلی با شیخ یاسین بود که در آن زمان زندانی بود. با وجود شکست مبادله و کشف جسد سرباز، این امر باعث ایجاد زلزلهای در محافل اشغالگران شد و به دنبال آن، موجی از دستگیریها از جمله هزاران فلسطینی و تبعید صدها نفر از رهبران جنبشهای حماس و جهاد اسلامی به جنوب لبنان آغاز شد ،اما عیسی و رفقایش به حملات خود ادامه دادند. آنها در مارس ۱۹۹۳ سرباز صهیونیستی به نام نوام کوهلر را زیر گرفتند و در همان ماه در عملیاتی پرسروصدا دو پلیس اسرائیلی را کشتند و یک سرهنگ اسرائیلی را به ضرب گلوله به شدت زخمی کردند . عیسی در ۳ ژوئن ۱۹۹۳، پس از یک ماه تعقیب و گریز، دستگیر شد. او به مدت دو ماه در بازداشتگاههای صهیونیستی تحت بازجوییهای شدید قرار گرفت تا اینکه اشغالگران او را به سه بار حبس ابد و ۴۶ سال زندان محکوم کردند. او ۱۳ سال از این مدت را در سلول انفرادی گذراند و در این مدت از ملاقات با خانوادهاش محروم بود. عیسی همچنین به عنوان نویسنده و متفکر شناخته میشد و تعدادی اثر منتشر کرد که فقه سیاسی را با نقد و تحلیل ادبی و فکری در هم میآمیخت.
باهر بدر و بازداشت اعضای خانواده
در ژوئیه ۲۰۰۴، خانواده بدر در حال آماده شدن برای عروسی پسرشان باهر بودند، اما اشغالگران تصمیم گرفتند که باهر را بازداشت کنند. باهر تنها چند روز قبل از عروسیاش در خانهی برادرش در رمله دستگیر شد و داستان شکنجه و آزار و اذیت او ۲۱ سال زندان را به دنبال داشت.
دادگاه پس از تحقیقاتی که بیش از چهار ماه به طول انجامید، باهر را به اتهام عضویت در گردانهای قسام و کمک به انجام حملات به ۱۲ بار حبس ابد محکوم کرد. باهر در این سرنوشت تنها نبود؛ برادرش، «بهیج بدر»، در همان شب دستگیر و به ۱۸ بار حبس ابد محکوم شد. حتی مادرشان نیز از چنگال اشغالگران در امان نماند، زیرا او هفتهها بعد دستگیر و با وجود بیماری مزمن و سن بالا، در سلول انفرادی قرار گرفت.
محمد ابوطیب: یک ذهن فرهیخته در سلول زندان
محمد ابوطبیخ متولد جنین است و اولین بار در سال ۱۹۹۹، پس از سال اول دانشگاه، دستگیر شد. پس از آزادی، به صفوف مقاومت، به ویژه گردانهای القدس (شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی) پیوست. نیروهای اشغالگر در 28 ژوئیه 2002، پس از مشارکت او در نبرد اردوگاه جنین، ابو الطبیخ را دوباره دستگیر کردند و او را به دو حبس ابد و 15 سال زندان دیگر محکوم کردند. اما این محدودیتها مانع از موفقیت او نشد و در زمان حبس سه مدرک لیسانس گرفت و کتابی دو قسمتی با عنوان «راه راستگویان» نوشت که داستانهای ۴۲ زندانی را مستند میکرد. او در مقطع کارشناسی ارشد در رشته مطالعات اسرائیل ثبت نام کرد و مطالعات تخصصی متعددی را به پایان رساند و به یکی از برجستهترین چهرههای کارشناس اسرائیل در زندانهای اشغالگران تبدیل شد.